Badanie skuteczności procesu sterylizacji w autoklawie jest bardzo ważnym elementem procedur bezpieczeństwa w każdym szpitalu, ośrodku zdrowia, gabinecie lekarskim albo stomatologicznym, salonie urody czy studio tatuażu. Należy pamiętać o tym, że standardowe chemiczne testy kontroli sterylizacji to nie wszystko. Standardy wymagają również okresowego przeprowadzania testów biologicznych. Nie każdy jednak wie, że proces biologicznej kontroli skuteczności sterylizacji można przeprowadzić we własnym zakresie.
Spis treści:
Postępowaniem standardowym, wymaganym przy każdym cyklu sterylizacji (nawet w najmniejszym gabinecie czy salonie kosmetycznym), jest wykonanie kontroli sterylizacji za pomocą testu chemicznego. Zmiana koloru substancji wskaźnikowej (reagującej na czynniki fizyczne) potwierdza, że wyjaławianie odbyło się w warunkach niezbędnych do skutecznego unieszkodliwienia drobnoustrojów.
Zasada przeprowadzania testów biologicznych jest inna. W komorze sterylizatora umieszcza się materiał biologiczny, a po zakończeniu procesu sprawdza się, z pomocą inkubacji, czy szczepy bakterii umieszczone w próbce przeżyły. Jeżeli nie – jest to sygnał, że wyjaławianie zakończyło się powodzeniem.
W myśl wytycznych sterylizacji wyrobów medycznych oraz zaleceń producentów testów, biologiczną kontrolę sterylizatora parowego należy przeprowadzać:
- zawsze, gdy we wsadzie znajduje się implant,
- po każdej naprawie/serwisowaniu autoklawu,
- co najmniej raz w tygodniu.
Oczywiście to wskazania minimalne. Dla stuprocentowej pewności warto byłoby takie testy przeprowadzać codziennie (a nawet przy każdym procesie), ale nie zawsze jest to możliwe.
Jak wspomnieliśmy, przy testach biologicznych, próbie poddaje się realny materiał biologiczny. Wyróżnić można dwa podstawowe rodzaje testów – testy Sporal oraz testy ampułkowe.
Testy Sporal mają formę bibuły nasączonej zawiesiną spor Geobacillus stearothermophilus lub Geobacillus Atrophaeus (przykładem takiego produktu są Testy typu SPORAL w ofercie sklepu sterim.eu). Należy jednak pamiętać o tym, że do testu Sporal po sterylizacji należy dodać pożywkę, a całość poddać inkubacji.
Biologiczne testy ampułkowe mają złożoną budowę. Oprócz sporów bakterii zaszczepionych na papierowym krążku, w specjalnej tubce umieszczana jest również łatwa do skruszenia ampułka z pożywką dla bakterii.
Po wykonaniu sterylizacji wewnętrzna ampułka zostaje skruszona, a spory bakterii łączą się z pożywką. Tubkę należy poddać inkubacji, a po określonym przez producenta czasie określić kolor pożywki.
Jak długo trzeba czekać na wynik? Wśród naszych odbiorców bardzo dużą popularnością cieszą się ampułkowe testy biologiczne Sterim 24h lub biologiczne testy szybkiego odczytu, dające pierwsze wskazania już po 2,5 h, a ostateczny wynik – po 10 godzinach.
Dodatkowo na zewnątrz ampułkowych testów biologicznych 24h Sterim umieszczono wskaźnik typu I, który łatwo można odkleić i przekazać do archiwizacji.
Właściciele niektórych małych gabinetów lekarskich lub salonów kosmetycznych czasami decydują się na wykonywanie testów biologicznych poza swoją placówką - zlecając przeprowadzenie badania w laboratorium Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
W takim przypadku test Sporal albo ampułkowy test biologiczny umieszczany jest w komorze sterylizatora w gabinecie i tam poddawany procesowi sterylizacji razem z całym wkładem. Następnie test dostarczany jest do Sanepidu w celu inkubacji i odczytania wyniku. Procedura ta wymaga spełnienia odpowiednich formalności, a przede wszystkim – regularnego dostarczania kolejnych testów.
Równie miarodajny test biologiczny można jednak przeprowadzić we własnym zakresie. Wspomniane wcześniej ampułkowe testy biologiczne są proste w użyciu, a oprócz konieczności użycia inkubatora nie wymagają żadnych dodatkowych zabiegów. Co najważniejsze, nie wymagają tak częstych wizyt w Sanepidzie.
Mogą Cię także zainteresować |
Odpowiedź jest prosta – przy każdej kontroli procesu sterylizacji, wykonywanej samodzielnie za pomocą ampułkowego testu biologicznego (przy założeniu, że wskaźnik biologiczny nie jest przekazywany do Sanepidu). Na szczęście inkubatory są urządzeniami prostymi w obsłudze, niewielkimi i przystępnymi cenowo. Przykładem może być inkubator BI Sterim, kompatybilny z ampułkowymi testami biologicznymi tej marki.
Przeprowadzenie testu biologicznego we własnym zakresie nie jest trudne. Jego obróbka, po wykonaniu sterylizacji, wymaga jedynie ustawienia odpowiedniej temperatury inkubacji oraz dotrzymania reżimu czasowego. W zamian otrzymujemy precyzyjny wynik zgodny ze standardami laboratoryjnymi. A oszczędność czasu, w porównaniu do zlecania badań na zewnątrz, jest wyraźna.