Cztery metody sterylizacji

Świadomość konieczności walki z groźnymi drobnoustrojami ukształtowała się pod koniec XIX wieku. Od tego czasu dorobiliśmy się całkiem sporego zestawu sposobów neutralizacji bakterii, wirusów i grzybów. Współczesne procedury sterylizacji narzędzi oraz materiałów medycznych i kosmetycznych, zwykle bazują na jednej z czterech metod. Jakie mamy metody sterylizacji oraz kiedy jaką stosować? Na to wszystko odpowiadamy poniżej!

Spis treści:

1. 1. 1. Jakie mamy metody sterylizacji?
      2. Niezbędna kontrola w zależności od stosowanego typu sterylizacji
      3. Coraz więcej wiedzy, coraz więcej dobrych praktyk

Jeszcze niedawno z procesem sterylizacji narzędzi i materiałów mieliśmy do czynienia prawie wyłącznie w gabinetach lekarskich, szpitalach oraz laboratoriach. Podnoszenie standardów sanitarnych, idące w ślad za rozwojem wirusologii, wpłynęło na upowszechnienie się sterylizacji poza placówkami ochrony zdrowia. Procedury wyjaławiania oraz metody kontroli skuteczności sterylizacji są dokładnie takie same – w szpitalach, przychodniach, gabinetach stomatologicznych oraz salonach piękności. Co za tym idzie, należy zadbać o wiedzę i kwalifikacje personelu takich placówek.

Jakie mamy metody sterylizacji?

1. Sterylizacja parą wodną
   Ta metoda rozwinęła się jako pierwsza pod koniec XIX wieku i do dzisiaj jest najpopularniejszą w zastosowaniach medycznych i pozamedycznych. Wyjaławianie w sterylizatorze, czyli autoklawie, jest proste, bezpieczne dla otoczenia i tanie. Czynnikiem biobójczym jest para wodna pod ciśnieniem, nie ma konieczności nabywania dodatkowych preparatów, a współczesne sterylizatory są zautomatyzowane i bardzo przyjazne w obsłudze.
   
   
2. Sterylizacja suchym gorącym powietrzem
   Podobnie jak przy sterylizacji parowej, główny czynnikiem niszczącym drobnoustroje jest temperatura. W tym przypadku jednak jest ona jeszcze wyższa i może sięgać 180 st. C. Metoda ta stosowana jest jednak coraz rzadziej, głównie ze względu na słabą penetrację, czyli wątpliwą skuteczność na przykład przy sterylizacji narzędzi o złożonej budowie.
   
   
3. Sterylizacja plazmowa
   Dla odmiany coraz popularniejsza jest niskotemperaturowa sterylizacja plazmowa. Rozwój technologii i wprowadzenie na rynek przystępnych cenowo urządzeń wywołało spore zainteresowanie mniejszych placówek. Sterylizacja plazmowa wykorzystuje właściwości nadtlenku wodoru H₂O₂, w połączeniu z działaniem plazmy generowanej między elektrodami urządzenia. Proces odbywa się w temperaturze ok. 55 st. C, bezpiecznej dla wrażliwych urządzeń i materiałów. Dużą zaletą jest dostępność sterylizowanego materiału natychmiast po zakończeniu procesu, bez konieczności studzenia lub odgazowywania. Ułatwia to zarządzanie placówką i daje wymierne oszczędności. 
   
   
4. Sterylizacja gazowa
   Do niszczenia bakterii, wirusów i grzybów stosowane są również gazy i ich mieszaniny – przede wszystkim tlenek etylenu i formaldehyd. Proces sterylizacji gazem również odbywa się w stosunkowo niskiej temperaturze, jednak metoda ta jest rzadziej stosowana. Zarówno tlenek etylenu, jak i formaldehyd, stosowane w wyjaławianiu metodą gazową, są toksyczne i wymagają specjalnych środków bezpieczeństwa.
   
   

Niezbędna kontrola w zależności od stosowanego typu sterylizacji

Niezbędnym, bezwzględnie wymaganym elementem procedur są testy kontroli sterylizacji. Proces sterylizacji uznano bowiem za tzw. proces specjalny i nie ma innej możliwości sprawdzenia, czy konkretny cykl sterylizacji partii narzędzi i materiałów odbył się zgodnie z wymaganiami. Wyniki testów muszą być archiwizowane wraz z zapisami parametrów sterylizatorów. Przy dużej ilości wykonywanych testów warto zadbać o dobór produktów optymalnych pod względem relacji jakości do ceny. Przykładem mogą być testy kontroli sterylizacji Sterim, dostępne w różnych wariantach i w bardzo korzystnych cenach.

Do potwierdzania parametrów sterylizacji parowej i plazmowej używane są testy chemiczne w formie pasków pokrytych substancją. Ocena koloru substancji po zakończeniu wyjaławiania pozwala na błyskawiczną ocenę prawidłowości procesu.  

Nieco bardziej skomplikowane, ale i dające 100-procentową informację o skuteczności sterylizacji, są testy biologiczne. Metoda polega na umieszczeniu w komorze sterylizatora probówki ze sporami bakterii, które po zakończeniu procesu poddaje się próbie inkubacji. Prawidłowo wykonana sterylizacja powinna całkowicie zniszczyć bakterie i nie pozwolić na ich dalsze namnażanie.

Coraz więcej wiedzy, coraz więcej dobrych praktyk

Sterylizacja narzędzi i materiałów stała się standardem, w coraz większej liczbie branży. Producenci odpowiadają na zapotrzebowanie rynku, oferując również niewielkie, zautomatyzowane urządzenia do przeprowadzenia procesu sterylizacji. Dostępne są też proste w użyciu, niedrogie testy kontroli sterylizacji. Produkty te, o ile pochodzą ze sprawdzonego źródła, spełniają wszelkie wymagania i gwarantują bezpieczeństwo zarówno klientów jak i personelu. Wszystkie niezbędne produkty potrzebne do kontroli sterylizacji różnych typów (parowej, suchym gorącym powietrzem, gazowej i plazmowej) znajdziesz na sklepie sterim.eu!