Podologia, czyli leczenie chorób stóp, jest młodą dziedziną medycyny. Wyraźny rozwój rynku usług podologicznych notujemy od kilku lat. Wraz ze wzrostem ilości osób posiadających odpowiednie kwalifikacje, pojawiają się kolejne gabinety specjalizujące się w opiece nad pacjentami cierpiącymi na przewlekłe choroby stóp, ale i czasowe dolegliwości. Zajrzyjmy do takiej placówki i obejrzyjmy „warsztat” podologa.
Spis treści
1. Wyposażenie gabinetu podologicznego
2. Narzędzia podologiczne
3. ABC bezpieczeństwa w gabinecie podologicznym
4. Mycie, dezynfekcja i sterylizacja narzędzi podologicznych
5. Akcesoria – niezbędne i przydatne podologowi?
Podologia to specyficzna dziedzina medycyny. Ponieważ skupia się na szeroko rozumianym leczeniu stóp, od podologa wymaga się wszechstronności – połączenia umiejętności chirurgicznych, wiedzy dermatologicznej i ortopedycznej.
Gabinet podologiczny przypomina nieco miejsce pracy stomatologa. Pacjent siada w specjalnym, regulowanym fotelu, a podstawowym sprzętem jest frezarka podologiczna, pozwalająca na mechaniczną obróbkę (wycinanie, szlifowanie, polerowanie) stwardniałej skóry oraz paznokci. Niezbędne jest dobre oświetlenie miejsca wykonywania zabiegu i dodatkowa lampa z lupą. Wyposażenie gabinetu uzupełniają meble z szafkami i szufladami pozwalającymi na bezpieczne przechowywanie materiałów medycznych.
Część podologów korzysta również ze skanerów do obrazowania kształtu stopy i projektowania modeli wkładek ortopedycznych.
Zabiegi podologiczne wykonywane są narzędziami identycznymi lub bardzo zbliżonymi do typowych narzędzi chirurgicznych. Są to skalpele wraz z rękojeściami, pęsety anatomiczne i chirurgiczne, cęgi, dłuta, nożyczki, igły chirurgiczne. Do prac mechanicznych niezbędne są frezy o różnym przeznaczeniu: do płytki paznokciowej, do wałów paznokciowych, do wyrównywania, polerowania itd.
Gabinety podologiczne, pod względem wymagań sanitarnych, podlegają tym samym wymaganiom co pozostałe gabinety zabiegowe. Wnętrze, wyposażenie i sprzęt muszą podlegać odpowiednim procedurom dezynfekcyjnym, narzędzia muszą być sterylizowane, a zakładanie opatrunków i wszelkie zabiegi pielęgnacyjne muszą być wykonywane z wykorzystaniem jałowych materiałów i preparatów dezynfekujących. Konieczne jest również stosowanie środków ochrony indywidualnej, między innymi rękawiczek jednorazowych, okularów lub przyłbicy oraz maseczek ochronnych. Bezpieczeństwo pacjenta zwiększają jednorazowe nakładki na fotel, dywaniki i podkłady i ręczniki jednorazowe.
Również jeżeli chodzi o reprocesowanie narzędzi medycznych, w gabinecie podologicznym obowiązują te same zasady co w innych gabinetach chirurgicznych, laryngologicznych, stomatologicznych etc. Instrumenty wielorazowego użytku muszą być myte, dezynfekowane, sterylizowane, a następnie przechowywane w odpowiednim opakowaniu, w stanie jałowym, zgodnie z czasem trwałości opakowania.
W niewielkich gabinetach doskonale sprawdzają się myjnie ultradźwiękowe oraz kompaktowe sterylizatory parowe, bardzo wygodne w obsłudze i zajmujące mało miejsca.
Należy pamiętać o zachowaniu wszelkich zasad prawidłowego mycia, dezynfekcji i sterylizacji, o regularnym przeprowadzaniu wymaganych testów kontroli mycia i testów kontroli sterylizacji, a także bieżącym prowadzeniu niezbędnej dokumentacji.
Oprócz specjalistycznego wyposażenia, narzędzi chirurgicznych, środków pielęgnacyjnych, opatrunków, środków ochrony osobistej i sprzętu do mycia i sterylizacji narzędzi, w każdym gabinecie podologicznym muszą się znaleźć również materiały eksploatacyjne. Oprócz tak oczywistych jak papierowo-foliowe torebki do sterylizacji (np. torebki Sterim) czy osłonki silikonowe na ostre końcówki narzędzi, zapobiegające naruszeniu opakowania sterylizacyjnego, bardzo pomocne są torebki foliowe pozwalające na dodatkowe zabezpieczenie sterylnych pakietów. Ponieważ podczas zabiegów niemal zawsze dochodzi do zanieczyszczenia narzędzi tkankami pacjenta, w gabinecie podologicznym przyda się również spray do wstępnego mycia narzędzi, ułatwiający usunięcie resztek skóry i zaschniętej krwi.