Zasady mycia i sterylizacji narzędzi chirurgicznych

 

Sterylizacja narzędzi chirurgicznych jest jednym z najważniejszych etapów zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów w placówkach medycznych. Prawidłowe mycie i dezynfekcja stanowią podstawę skutecznej sterylizacji narzędzi medycznych, eliminując drobnoustroje, które mogą prowadzić do poważnych zakażeń. Proces ten wymaga przestrzegania rygorystycznych procedur, obejmujących dokładne oczyszczanie narzędzi, kontrolę ich stanu technicznego oraz wybór odpowiednich metod sterylizacji. W artykule omówimy kluczowe zasady i najlepsze praktyki, które pozwalają na utrzymanie najwyższych standardów higieny w codziennej pracy.

Spis treści

      1. Sterylizacja narzędzi medycznych - czemu jest tak ważna?
      2. Stal nierdzewna, ale nie niezniszczalna
      3. Czyszczenie i mycie narzędzi chirurgicznych – klucz do skutecznej sterylizacji
      4. Dobre praktyki przy sterylizacji narzędzi chirurgicznych
      5. Jak magazynować wysterylizowane narzędzia chirurgiczne?

 

Sterylizacja narzędzi medycznych - czemu jest tak ważna?

Sterylizacja narzędzi medycznych odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa pacjentów i personelu medycznego. Proces ten eliminuje wszelkie przetrwalnikowe formy drobnoustrojów, w tym bakterie, wirusy, grzyby, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia. Szczególnie istotna jest sterylizacja narzędzi chirurgicznych, używanych w szpitalach i placówkach medycznych podczas różnego rodzaju zabiegów i ważnych operacji. Brak odpowiedniej sterylizacji zwiększa ryzyko zakażeń szpitalnych i powikłań po zabiegach.

Dlatego stosowanie sprawdzonych metod sterylizacji, takich jak sterylizatory parowe czy sterylizatory plazmowe, to nie tylko wymóg, ale również podstawa w zachowaniu standardów higieny w placówkach medycznych i chirurgicznych.

 

 

Stal nierdzewna, ale nie niezniszczalna

Narzędzia chirurgiczne produkowane są z różnych odmian stali nierdzewnej. Metal taki jest odporny na korozję, ale nie oznacza to wcale, że jest niezniszczalny. Uszkodzenia mechaniczne mogą nie tylko wpłynąć na funkcje narzędzia (skrzywienia, stępienie, nieprawidłowe działanie mechanizmów), ale również naruszyć warstwę ochronną. Pojawienie się śladów korozji eliminuje narzędzia z użytku.

Uszkodzenia mechaniczne niosą za sobą również inne niebezpieczeństwo. W uszkodzeniach łatwiej gromadzą się zanieczyszczenia. Ich usunięcie może być utrudnione, a w skrajnym przypadku – niemożliwe. W takiej sytuacji nie ma szans na prawidłowe wyjałowienie instrumentu. Głębokie rysy, otwory, pęknięcia – to wszystko wyklucza możliwość ponownego użycia narzędzia do celów medycznych.

 

 

Czyszczenie i mycie narzędzi chirurgicznych – klucz do skutecznej sterylizacji

Sterylizacja jest zwieńczeniem procesu przywracania gotowości narzędzi do kolejnego użycia. Ale bez wcześniejszego oczyszczenia i mycia detergentem – nie ma sensu. Sam proces wyjaławiania (niezależnie od stosowanej metody) musi być poprzedzony dokładnym usunięciem resztek krwi, fragmentów tkanek bądź innych zanieczyszczeń. Rekomendowane jest mycie wodą destylowaną – pozbawioną minerałów, które mogłyby wpłynąć na skuteczność detergentu. Do mycia wstępnego, czyli takiego które zapobiega zasychaniu zanieczyszczeń, służyć może np. Lysonox ENZY4CLEAN.

Zdecydowanie najwygodniejsze i najskuteczniejsze w myciu i dezynfekcji narzędzi medycznych są automatyczne myjnie-dezynfektory, w których narzędzia są oczyszczane, poddawane dezynfekcji, a następnie osuszane w skomplikowanym i zautomatyzowanym procesie. Wystarczy umieścić narzędzia w koszach albo na tacach w komorze urządzenia i wybrać odpowiedni program.

Bardzo skuteczne jest również mycie narzędzi chirurgicznych w myjkach ultradźwiękowych. Instrumenty umieszcza się w koszach i zanurza w roztworze specjalnego preparatu dezynfekująco-myjacego, a następnie poddaje działaniu ultradźwięków. Po procesie oczyszczania narzędzia należy przepłukać i osuszyć.

 

 

Dobre praktyki przy sterylizacji narzędzi chirurgicznych

O ostrożności i unikaniu uszkodzeń mechanicznych już wspominaliśmy, o konieczności oczyszczenia, dezynfekcji i osuszenia narzędzi przed wyjaławianiem – również. Nadszedł moment ostatniego sprawdzenia narzędzi przed ich użyciem (po zapakowaniu i wysterylizowaniu nie będzie już takiej możliwości). Należy więc dokładnie obejrzeć każde z narzędzi, zwracając uwagę na ewentualne uszkodzenia czy ślady korozji, trzeba też sprawdzić działanie wszelkich elementów ruchomych. Dobrze takie narzędzi również poddać konserwacji za pomocą przeznaczonego do tego celu oleju. Skontrolowane instrumenty można umieścić w papierowo-foliowych torebkach lub rękawach do sterylizacji i dokładnie zamknąć.

Warto pamiętać o zabezpieczeniu narzędzi z ostrymi końcówkami, co chroni przed skaleczeniem oraz uszkodzeniem opakowania. Oczywiście zgodnie z procedurami, wraz ze wsadem w komorze autoklawu musi znaleźć się test chemiczny do kontroli skuteczności sterylizacji.

 

 

Jak magazynować wysterylizowane narzędzia chirurgiczne?

Mówiąc najkrócej – tak, by nie zostały skażone. Eksperci zwracają uwagę, że groźne jest już nawet miejscowe, niewielkie zamoczenie torebki z wyjałowionym narzędziem. Papier wyschnie, ale może dojść do zmiany struktury materiału i utraty odporności na przenikanie drobnoustrojów. Dlatego tak ważna jest ochrona przed zawilgoceniem a tym bardziej – zamoczeniem.

Wysterylizowane narzędzia należy przechowywać w zamkniętych szufladach lub szafach, w stabilnej temperaturze. Unikać gromadzenia nadmiernych ilości narzędzi oraz układania ich w sposób zagrażający trwałości opakowania. Przy transporcie niezbędne jest użycie pojemników lub opakowań transportowych ze szczelnym zamknięciem – chroniących przed zamoczeniem, zabrudzeniem oraz skutkami zmiany temperatury.

To, czego z pewnością robić NIE wolno, to używać tych samych pojemników do transportu narzędzi skażonych i jałowych, a dodatkowo – każdy pojemnik po każdym transporcie należy poddać dezynfekcji.

Polecane produkty

Polecane artykuły

Cztery metody sterylizacji

Cztery metody sterylizacji

Spis treści: Jakie mamy metody sterylizacji? Niezbędna kontrola w zależności od stosowanego typu sterylizacji Coraz więcej wiedzy, coraz więcej dobrych praktyk   Jeszcze niedawno z procesem sterylizacji narzędzi i materiałów mieliśmy do czynienia prawie...
Rodzaje wskaźników chemicznych stosowanych w kontroli procesu sterylizacji

Rodzaje wskaźników chemicznych stosowanych w kontroli procesu sterylizacji

Proces sterylizacji materiałów medycznych jest szczególny pod kilkoma względami. Jedną z jego istotnych, a jednocześnie krytycznych cech, jest brak możliwości bezpośredniego sprawdzenia, czy narzędzia albo tkaniny po zakończeniu sterylizacji faktycznie są jałowe. Dlatego ocenia się,...
Na czym polega mycie wstępne narzędzi?

Na czym polega mycie wstępne narzędzi?

Mówiąc o ponownym przygotowaniu do użytku narzędzi medycznych najczęściej skupiamy się na sterylizacji, czyli etapie ostatecznym. Warto jednak pamiętać o tym, że bez skutecznego wstępnego i właściwego mycia narzędzi sama sterylizacja jest skazana na niepowodzenie.