Spis treści:
Pracownicy zakładów pogrzebowych mają do czynienia z licznymi zagrożeniami. Naturalne zgony osób w podeszłym wieku to zaledwie część ich pracy. Nierzadko ryzyko skażenia jest bardzo wysokie – choćby przy śmierci pacjentów cierpiących na choroby zakaźne albo przy zbieraniu resztek ciał w zaawansowanym stopniu rozkładu.
Oczywiście chodzi nie tylko o bezpieczeństwo pracowników zakładów. Procedury sanitarne mają chronić innych uczestników ceremonii pogrzebowych, a także zapobiec rozprzestrzenianiu się zagrożeń.
Kluczowymi przepisami regulującymi postępowanie z ciałami osób zmarłych oraz szczątkami są zapisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z 23 marca 2011 roku (Rozporządzenie w sprawie przechowywania zwłok i szczątków). Kolejne paragrafy i punkty tego aktu prawnego określają wymagania sanitarne dla cmentarza, wymagania dla kostnicy lub domu przedpogrzebowego na terenie cmentarza, opisują warunki i sposób przechowywania zwłok i szczątków, a także regulują procedurę przeprowadzania ekshumacji.
We wspomnianych przepisach znajdziemy wymagania dotyczące podziału budynku na poszczególne pomieszczenia, materiałów użytych do wykończenia powierzchni, a także wyposażenia w niezbędne instalacje. W domu pogrzebowym należy wydzielić pomieszczenia do wystawiania trumien ze zwłokami lub szczątkami oraz odprawiania ceremonii pogrzebowych, pomieszczenia do przechowywania pozostałych trumien ze zwłokami i szczątkami oczekującymi na ceremonię, chłodnię do przechowywania zwłok i szczątków, pomieszczenie ze stołem ze stali nierdzewnej przeznaczone do przygotowywania zwłok do pochówku, a także niezbędne pomieszczenia socjalne i magazynowe.
Budynek musi być wyposażony w instalacje wodno-kanalizacyjne, wentylacyjne, aparaturę zapewniającą utrzymanie wymaganych temperatur, a także urządzenia monitorujące warunki w pomieszczeniach. Podłogi i ściany powinny być wykonane z materiałów ułatwiających utrzymanie czystości oraz odpornych na preparaty dezynfekcyjne. Wszystko to służy stworzeniu warunków pozwalających na częste przeprowadzanie zabiegów higienicznych. W obliczu potencjalnych zagrożeń jest to po prostu niezbędne.
Oczywiście już samo ograniczenie rozprzestrzeniania się szkodliwych drobnoustrojów poprzez częstą dezynfekcję powierzchni i pomieszczeń, zmniejsza zagrożenie, na jakie narażeni są pracownicy domu pogrzebowego. Nie wolno jednak zapominać o środkach ochrony osobistej (fartuchy, maseczki ochronne, rękawiczki) oraz częstym myciu i odkażaniu rąk. Bezwzględnie musi ono mieć miejsce przed pracą i po każdym kontakcie z ciałem zmarłego lub szczątkami ludzkimi.
W takiej sytuacji na pewno warto skorzystać z nowoczesnych preparatów dezynfekcyjnych, o wysokiej skuteczności biobójczej, a jednocześnie łagodnych dla skóry. Zastosowanie takiego środka (przykładem może być seria TECcare Protect) uchroni przed podrażnieniami wynikającymi z naruszenia zewnętrznej warstwy naskórka. Pianka do dezynfekcji rąk bez alkoholu TECcate Protect wyróżnia się wysoką skutecznością działania oraz szerokim świadectwem badań potwierdzającym skuteczność dezynfekcji.
Wspomniane rozporządzenie Ministra Zdrowia nakłada obowiązek każdorazowego mycia i dezynfekcji sprzętów, narzędzi i materiałów używanych podczas przygotowywania zwłok do pochówku, o ile doszło do kontaktu z ciałem zmarłego. W zależności od wielkości i typu konkretnego przedmiotu, może być to zanurzenie w roztworze preparatu dezynfekcyjnego, przetarcie lub spryskanie aktywnym aerozolem biobójczym.
Dodatkowe zalecenia sanitarne (formułowane choćby w wytycznych Sanepidu) mówią o konieczności regularnego mycia i dezynfekcji innych powierzchni znajdujących się w domu pogrzebowym. W przypadku podłóg czynność taka powinna być wykonywana po każdym dniu pracy, powierzchnie mniej narażone na kontaminację należy myć i dezynfekować co tydzień. Oczywiście, jeżeli dojdzie do zanieczyszczenia podłogi albo innej powierzchni, mycie i dezynfekcję należy przeprowadzić natychmiast.
Do częstych i okresowych zabiegów dezynfekcyjnych doskonale sprawdzają się preparaty charakteryzujące się tzw. kompatybilnością materiałową (obojętne dla powierzchni wykonanych z różnych tworzyw naturalnych i sztucznych), np. TECcare Control, dostępny w formie koncentratu albo aerozolu.
Podobne zasady obowiązują przy myciu i dezynfekcji pojazdów służących do przewozu zwłok, a także komór chłodniczych. Elementy wyposażenia, które miały kontakt z ciałem zmarłego, muszą być dezynfekowane natychmiast, a pozostałe powierzchnie – po każdym dniu pracy. Bardzo dobrą metodą dezynfekcji jest zamgławianie, na przykład za pomocą jednorazowego ciśnieniowego pojemnika ze środkiem TECcare Control. Po aktywowaniu preparat, w formie suchej mgły, dokładnie wypełnia przestrzeń (w tym przypadku wnętrze samochodu), docierając również do trudno dostępnych miejsc.