Czasowe bądź długotrwałe unieruchomienie, spowodowane kontuzją lub chorobą, jest ogromnym wyzwaniem nie tylko dla pacjenta, ale również dla osób opiekujących się chorym. Niezależnie od wieku, ogólnej kondycji czy nastawienia psychicznego, każdy z takich przypadków wymaga specjalnego podejścia. Szczególnie jeżeli mamy do czynienia z opieką w warunkach domowych.
Spis treści:
O ile typowe i popularne choroby nie wymagają zwykle leżenia dłuższego niż kilka dni, to już choroba zakaźna u osoby starszej albo poważniejsza kontuzja mogą rodzić taką konieczność. Trwałe kalectwo, poważne choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby neurologiczne czy nowotwory zwykle powodują przykucie pacjenta do łóżka na tygodnie, miesiące, a nawet lata.
W takiej sytuacji mamy do czynienia zarówno z niekorzystnymi skutkami ubocznymi samej choroby (np. dolegliwościami bólowymi, zaburzeniami snu, problemami z odżywianiem i wydalaniem), ale również ze szczególnymi zagrożeniami wynikającymi z ogólnego osłabienia układu odpornościowego.
Najczęściej spotykane są odleżyny, będącymi miejscową martwicą tkanek wywołaną uciskiem wywieranym na ciało, a konsekwencji – upośledzeniem funkcji naczyń krwionośnych. Ognisko martwicy, pojawiające się na naskórku, z czasem przenosi się w głąb ciała pacjenta: od naskórka, poprzez skórę, tkankę podskórną, aż do mięśni i kości. Powstające rany są bardzo uciążliwe i trudne do wyleczenia.
Z kolei osłabienie układu immunologicznego oznacza szczególne narażenie na wirusy, bakterie i grzyby. Rośnie ryzyko zakażenia kolejnymi chorobami, dlatego w takiej sytuacji szczególnie ważna jest dbałość o otoczenie, czystość bielizny, pościeli i higienę osobistą chorego.
Utrzymanie odpowiedniej higieny jest ogromnym wyzwaniem z kilku powodów. W wielu przypadkach zabiegi higieniczne trzeba przeprowadzić na miejscu (pacjent nie opuszcza łóżka), a dodatkowym utrudnieniem jest ograniczona zdolność poruszania się i utrzymania pozycji, czyli brak „współpracy” chorego z opiekunem.
Pielęgnacja osoby z problemami z poruszaniem się wymaga dużej delikatności ze względu na dolegliwości bólowe, a także rany, opatrunki, porty do kroplówek, cewniki itp. Należy również zadbać o odpowiednie warunki: prywatność, temperaturę, brak przeciągów.
Bardzo istotny jest aspekt psychologiczny zabiegów pielęgnacyjnych u osoby obłożnie chorej. Choroba i ograniczenie samodzielności jest stresujące, a konieczność zdania się na inne osoby przy intymnych czynnościach higienicznych bywa bardzo poważnym obciążeniem emocjonalnym.
Utrzymanie odpowiedniej higieny leżącego chorego ma kluczowe znaczenie dla jego zdrowia, postępów leczenia, profilaktyki i samopoczucia. Podczas mycia osoby leżącej, dla uniknięcia zamoczenia materaca i pościeli, trzeba stosować nieprzemakalne podkłady. Preparaty przeznaczone do pielęgnacji obłożnie chorych często nie wymagają stosowania wody, ale i tak należy zachować dużą ostrożność. Wilgotne łóżko albo bielizna to nie tylko większe ryzyko szybkiego rozwoju drobnoustrojów, ale też większe zagrożenie odleżynami.
Pielęgnację osoby z problemami może ułatwić zastosowanie jednorazowych gąbek do mycia ciała, które pielęgnują skórę i nie wymagają spłukiwania.
|
Ważne jest odpowiednie ułożenie pacjenta oraz kolejność mycia poszczególnych części ciała. Na przykład: mycie kończyn należy zaczynać od dłoni lub stóp i stopniowo przesuwać się w kierunku pach lub pachwiny. Ogromne znaczenie ma osuszanie skóry po myciu. Ponieważ u osoby leżącej jest ona zwykle bardzo wrażliwa na otarcia, osuszanie należy przeprowadzać bardzo delikatnie, ostrożnie przykładając chłonne ręczniki w kolejnych miejscach.
Obok wspomnianych wcześniej bezwodnych kosmetyków do mycia chorych, doskonałym rozwiązaniem są specjalne, jednorazowe gąbki do mycia, nasączone środkiem myjąco-nawilżającym.
Przykładem mogą być gąbki Ninonet z nowoczesnym żelem, który zapewnia bardzo skuteczne usuwanie zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych bez podrażniania naskórka, a jednocześnie – pozwala zachować pożądaną wilgotność i elastyczność skóry.
Gąbki są bardzo proste i wygodne w użyciu, wymagają jedynie lekkiego zwilżenia i kilkukrotnego ściśnięcia do spienienia żelu. Po umyciu, skóry nie trzeba spłukiwać albo przecierać wodą – wystarczy delikatne osuszenie za pomocą ręcznika.