Spis treści:
Laseczki Clostridium difficile licznie występują w przyrodzie, między innymi jako częsty składnik flory jelitowej zwierząt. Większość z nas narażonych jest na kontakt z tymi drobnoustrojami, przy czym najczęściej zakażenie clostridium difficile przebiega bezobjawowo, albo wywołuje niewielkie dolegliwości. Problem pojawia się w przypadku osób o osłabionej odporności.
Choć toksyczne działanie wykazują formy wegetatywne Clostridium difficile, to najbardziej zdradliwe i trudne do zwalczenia są formy przetrwalnikowe (spory) bakterii. Są one odporne na działanie wysokiej temperatury, kwasów i antybiotyków, mogą więc „przeczekać” próbę neutralizacji, a następnie – po przejściu w formę wegetatywną – zaatakować.
Najlepszym przykładem jest mechanizm zakażenia układu pokarmowego człowieka. Spory bakterii, dostające się do organizmu za pośrednictwem skażonych rąk albo przedmiotów, są odporne na działanie kwasów żołądkowych. Po trafieniu do jelita cienkiego przekształcają się w formę wegetatywną wytwarzającą toksyny.
Warto podkreślić, że Clostridium difficile mają dużą łatwość przenoszenia się również za pośrednictwem nieświadomych nosicieli, a odporność i trwałość sporów (na skażonej powierzchni mogą przetrwać nawet pół roku!) sprawia, że walka z bakteriami wymaga podejmowania szczególnych procedur sanitarnych.
Mycie i dezynfekcja rąk jest podstawowym zabiegiem higienicznym przy terapii, a jednocześnie – podstawowym działaniem profilaktycznym. Zalecane jest każdorazowo przed- i po kontakcie z pacjentem. O częstym myciu i dezynfekcji rąk muszą pamiętać również sami pacjenci – nie tylko dla ochrony otoczenia, ale również ze względu na ryzyko. Pacjenci powinni myć i dezynfekować ręce po zabiegach higienicznych, przed posiłkami oraz przed kontaktem z innymi osobami.
Właściwa dezynfekcja rąk powinna być poprzedzona starannym myciem ciepłą, bieżącą wodą z mydłem. Zaleca się stosowanie ręczników jednorazowych.
Spory i formy wegetatywne bakterii Clostridium difficile mogą znajdować się zarówno na narzędziach i innych materiałach medycznych wykorzystywanych podczas terapii, jak i na meblach i innych przedmiotach. W przypadku instrumentów (szczególnie tych, które mogą naruszyć ciągłość tkanek albo mieć kontakt z błonami śluzowymi) oczywistą metodą postępowania jest sterylizacja, gwarantująca całkowitą neutralizację drobnoustrojów we wszystkich formach.
Jeżeli chodzi o instrumenty wrażliwe na wysoką temperaturę (przede wszystkim endoskopy), należy zastosować metodę sterylizacji niskotemperaturowej lub dezynfekcję wysokiego poziomu.
Do dezynfekcji powierzchni i przedmiotów znajdujących się w otoczeniu chorego należy użyć preparatów o sprawdzonej skuteczności Przy ogólnej dezynfekcji pomieszczeń dobrze sprawdza się zamgławianie, czyli rozpylanie aktywnego środka biobójczego w powietrzu.
Szczególnie w szpitalach (przy dużej ilości potencjalnych nosicieli), gdzie ryzyko zakażenia jest bardzo duże, dekontaminacja narzędzi i dezynfekcja przedmiotów znajdujących się w otoczeniu pacjentów jest bezwzględnie konieczna.
Norma PN-EN 14885 obejmuje wszystkie wcześniej opracowane normy dotyczące chemicznych środków dezynfekcyjnych i antyseptycznych. Dokument ten określa „przeznaczenie” norm szczegółowych, czyli metody badania i oznaczania środków przeznaczonych do różnych zastosowań.
Skuteczność działania sporobójczego środków dezynfekcyjnych potwierdza spełnianie przez dany produkt normy PN EN 17126 (obszar medyczny) lub PN EN 13704 (obszar spożywczy).
Podstawową cechą preparatów stosowanych w celach profilaktycznych lub podczas procedur przy pacjentach zakażonych Clostridium difficile, musi być ich potwierdzone działanie sporobójcze. Środek musi mieć zdolność zwalczania drobnoustrojów w formach przetrwalnikowych. Na opakowaniu powinno się więc znajdować oznaczenie numerem normy PN-EN 17126, potwierdzające właśnie takie właściwości produktu.
Nie bez znaczenia są również inne cechy, choćby kompatybilność materiałowa (środek nie wpływa negatywnie na cechy dezynfekowanych powierzchni), niepozostawianie osadu czy brak dokuczliwego zapachu.
Obok normy PN-EN 17126, warto przywołać normę 13704, która odnosi się do określania działania sporobójczego środków dezynfekcyjnych w sektorach innych niż medyczny – żywieniowym, warunkach przemysłowych i domowych, a także w placówkach użyteczności publicznej.
Zapis o skuteczności sporobójczej wraz z przywołaną normą 13704 - znajduje się na przykład na etykiecie opakowań produktów TECcare Control w formie koncentratu, oraz na produkcie w postaci środka gotowego do użycia.
W warunkach domowych możemy mieć do czynienia zarówno z leczeniem lub rekonwalescencją osoby ze zdiagnozowanym zakażeniem Clostridium difficile, jak i z koniecznością podejmowania szczególnych środków ostrożności – dla ochrony chorego cierpiącego na inne dolegliwości, szczególnie narażonego na zakażenie Clostridium difficile. W jednym i drugim przypadku wskazane jest częste mycie i dezynfekcja rąk, przez chorego i pozostałych domowników, a także regularna dezynfekcja sprzętów domowych, mebli i innych powierzchni. Świetnie sprawdzą się do tego wymienione wyżej środki do dezynfekcji TECcare.
Również w przypadku domowych zabiegów dezynfekcyjnych warto skorzystać z profesjonalnych preparatów. Zapewnią wysoką skuteczność, a jednocześnie pozwolą na ograniczenie uciążliwości w codziennym życiu.