Jak wygląda egzamin na technika sterylizacji medycznej?

Zakres obowiązków technika sterylizacji medycznej daleko wykracza poza pakowanie narzędzi przeznaczonych do wyjaławiania czy obsługę sterylizatora. W tym zawodzie niezbędna jest znajomość procedur sterylizacji różnymi metodami i umiejętność obsługi zaawansowanych, nowoczesnych urządzeń, ale również sprawność w prowadzeniu niezbędnej dokumentacji. Potwierdzeniem umiejętności zdobytych w toku kształcenia (zwykle w szkole policealnej) jest egzamin zawodowy, składający się z części teoretycznej i praktycznej.

Spis treści

1. 1. Technik sterylizacji medycznej - wymagana wiedza
   2. Czy egzamin na technika sterylizacji jest trudny?
   3. Zadania na egzaminie na technika sterylizacji – część teoretyczna
   4. Zadania na egzaminie na technika sterylizacji – część praktyczna
   5. Zakres zadań zawodowych osoby przygotowanej do pracy w zawodzie technika sterylizacji

Technik sterylizacji medycznej – wymagana wiedza

Od przyszłego technika sterylizacji medycznej wymagana jest między innymi wiedza z zakresu podstaw medycyny, czynników zagrożenia w środowisku pracy (np. odmian patogenów) czy przepisów sanitarnych. Niezbędna jest również podstawowa znajomość języka obcego (rozumienie opisów produktów medycznych i instrukcji sprzętu), a także wiedza o zasadach organizacji pracy zespołowej.

Oczywiście największy zasób informacji do przyswojenia związany jest bezpośrednio z praktycznymi obowiązkami zawodowymi. Zagadnienia te podzielone są na działy:

- dobieranie metod dekontaminacji w zależności od rodzaju sprzętu i wyrobu medycznego,

- wykonywanie mycia i dezynfekcji sprzętu i wyrobów medycznych,

- wykonywanie sterylizacji sprzętu i wyrobów medycznych.

Czy egzamin na technika sterylizacji jest trudny?

Zakres wiedzy jest szeroki, część pytań jest bardzo szczegółowa i konkretna, dlatego trudno wyobrazić sobie podejście do egzaminu bez przygotowania. Trzeba jednak przyznać, że również te teoretyczne zagadnienia, pojawiające się w pytaniach egzaminacyjnych, są ściśle związane z realnymi potrzebami. To samo z bardzo szczegółowymi pytaniami dotyczącymi np. nalotów pojawiających się na narzędziach podczas mycia i dezynfekcji maszynowej – taka szczegółowa wiedza pozwala na dobór środka chemicznego o odpowiednim składzie, a co za tym idzie, na udoskonalenie procesu. Możemy więc powiedzieć, że wymagania egzaminacyjne są „w sam raz”, a zdobyte umiejętności i informacje na pewno się przydadzą.

Zadania na egzaminie na technika sterylizacji – część teoretyczna

Część teoretyczna egzaminu na technika sterylizacji ma charakter testu. Pytania podzielone są według zakresów tematycznych:

• mogą dotyczyć bezpieczeństwa i organizacji pracy sterylizatorni (np. „który z patogenów nie należy do patogenów alarmowych” lub „na jakim etapie reprocesowania materiałów medycznych wymagane jest używanie środków ochrony indywidualnej”),
• dobierania metod dekontaminacji (np. „jaki środek dezynfekcyjny należy zastosować do usuwania pozostałości skoagulowanych tkanek”  lub „jak przygotować narzędzia o budowie modułowej do dezynfekcji”),
• nadzorowania poprawności procesu (np. „jakie funkcje sterylizatora można sprawdzić za pomocą testu Bowie-Dick” lub „jaki wskaźnik znajduje się na plombie zabezpieczającej pojemnik sterylizacyjny”). 

Podczas egzaminu padają również pytania dotyczące budowy narzędzi, rodzajów materiałów medycznych poddawanych dekontaminacji, opakowań sterylizacyjnych, metod przygotowywania pakietów itd.  

Przykładowe zadanie. Żródło: "Informator o egzaminie zawodowym - technik sterylizacji medycznej" CKE Warszawa 2022

Zadania na egzaminie na technika sterylizacji – część praktyczna

Egzamin potwierdzający umiejętności praktyczne przyszłego pracownika nowoczesnej sterylizatorni ma jednocześnie potwierdzić jego samodzielność i zdolność do zastosowania wiedzy teoretycznej w realnym środowisku.

Stawiane przed kandydatami zadania mają charakter kompleksowy: osoba egzaminowana może na przykład otrzymać zestaw narzędzi przeznaczonych do sterylizacji. Musi przeprowadzić wszystkie etapy procesu, wykazując się znajomością preparatów, materiałów eksploatacyjnych, sprzętu i procedur jego obsługi, a przy tym – dokonać odpowiednich wpisów w dokumentacji, nie zapominając oczywiście o kontroli sterylizacji.

Część praktyczna egzaminu trwa 120 minut.

Zakres zadań zawodowych osoby przygotowanej do pracy w zawodzie technika sterylizacji

W oficjalnych dokumentach państwowych pojawia się symbol kwalifikacji MED.12, pod którym kryje się „Wykonywanie dekontaminacji sprzętu i wyrobów medycznych”. To jest właśnie zakres kompetencji w zawodzie technika sterylizacji.  W informatorach Centralnej Komisji Egzaminacyjnej znajdziemy zestaw kompetencji zawodowych, a są to:

- kwalifikowanie sprzętu i wyrobów medycznych do procesów mycia, dezynfekcji i sterylizacji,

- przeprowadzanie mycia, dezynfekcji i sterylizacji przy użyciu odpowiednich metod, środków i urządzeń,

- przeprowadzanie kontroli procesów mycia, dezynfekcji i sterylizacji,

- prowadzenie dokumentacji mycia, dezynfekcji i sterylizacji.

Jak widać, czynności ujęte w wytycznych Centralnej Komisji Egzaminacyjnej pokrywają praktyczne potrzeby – wykształcony w ten sposób pracownik może kompleksowo zajmować się sterylizacją zarówno w mniejszych gabinetach czy ośrodkach zdrowia, jak i w szpitalnych centralnych sterylizatorniach, wyposażonych w zaawansowany sprzęt i zajmujących się reprocesowaniem skomplikowanego sprzętu (np. endoskopów).