Spis treści
1. Świerzb zwierzęcy – podobny do ludzkiego
2. Objawy świerzbu o psa i kota
3. Potencjalne konsekwencje świerzbu u domowego pupila
4. Zagrożenie dla ludzi
5. Leczenie świerzbu u zwierząt
6. Dezynfekcja mieszkania przy świerzbie zwierzęcym
U zwierząt domowych (najczęściej psów i kotów) mamy do czynienia ze świerzbowcem drążącym lub świerzbowcem usznym. Ten pierwszy rozwija się i rozmnaża tak samo jak świerzbowiec ludzki. Pasożyt drąży mikroskopijne tunele w naskórku i składa tam jaja. Wykluwające się z nich larwy błyskawicznie (ok. 3 tygodni) osiągają pełną dojrzałość. Świerzbowiec uszny, jak sama nazwa wskazuje – bytuje wewnątrz małżowiny i kanału usznego zwierzęcia. Nie drąży tam kanalików, żyjąc spokojnie na delikatnych tkankach wewnątrz ucha.
Tak jak w przypadku ludzi, również w świecie zwierzęcym czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania są niedostatki higieniczne, kontakt z nosicielami (bezpośredni bądź za pośrednictwem skażonych przedmiotów) oraz osłabienie organizmu. Nie bez powodu świerzb jest częstą chorobą zwierząt bezpańskich, niedożywionych, bytujących w trudnych warunkach i pozbawionych elementarnej opieki. Niestety, pasożytem mogą zakazić się również zwierzęta zadbane – wystarczy że nasz pupil spotka się z chorym osobnikiem na spacerze.
Dzwonkiem alarmowym zawsze powinno być intensywne drapanie się zwierzęcia. Oczywiście przyczyny mogą być różne, jak pchły czy inne choroby skóry, ale uciążliwy świąd przy świerzbie pojawia się zawsze. Skóra psa czy kota reaguje już na samo naruszenie naskórka wywołane aktywnością pasożyta, organizm „odpowiada” też na wytwarzane przez niego alergeny. Świerzbowiec wywołuje widoczne zmiany skórne, zlokalizowane najczęściej na głowie, uszach, kończynach, brzuchu i klatce piersiowej. W zaawansowanym stadium choroby nasz pupil może, w zaatakowanych miejscach, tracić sierść.
Charakterystycznym objawem zakażenia świerzbowcem usznym, oprócz potrząsania głową przez zwierzę, jest ciemny wysięk z ucha, choć ten sygnał nie pojawia się zawsze.
Świerzb, oprócz bardzo uciążliwego świądu powodującego niepokój, agresję, albo odwrotnie – otępienie zwierzęcia, może być przyczyną bardzo poważnych chorób. Na skutek intensywnego drapania powstają otwarte rany, a w nich rozwijają się zakażenia bakteryjne. To, w połączeniu z osłabieniem organizmu, może spowodować nawet śmierć zwierzęcia. Konsekwencją nieleczonego zakażenia świerzbowcem usznym może być też utrata słuchu.
Dolegliwości wywołane świerzbowcem są bardzo przykre również dla ludzi – niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z odmianą ludzką, czy odzwierzęcą. Pasożyt bytujący na skórze psa, kota czy innego zwierzęcia może przedostać się na człowieka albo przez bezpośredni kontakt ze zwierzęciem, albo za pośrednictwem przedmiotów znajdujących się w domu. Dlatego tak ważne jest zarówno leczenie, jak i odpowiednia dezynfekcja mieszkania.
Osoba niedoświadczona może mieć kłopot ze zinterpretowaniem niepokojących objawów u psa lub kota. Intensywne drapanie, potrząsanie głową, zmiany skórne czy wysięk z ucha są typowymi symptomami świerzbu, ale mogą być też sygnałem innej choroby. Dlatego tak ważna jest konsultacja z lekarzem weterynarii. To specjalista diagnozuje zwierzę i wskazuje optymalny sposób leczenia, zarówno samego świerzbu, jak i ewentualnych komplikacji (np. zakażenia ran na rozdrapanej skórze). Podobnie w przypadku ewentualnego przeniesienia się choroby na człowieka. Nie należy leczyć się we własnym zakresie – trzeba skorzystać z pomocy dermatologa, najlepiej już na wczesnym etapie, by uniknąć zaostrzenia dolegliwości.
Natomiast całkowicie samodzielnie można zadbać o stan sanitarny pomieszczeń, w których przebywają zwierzęta oraz w których stykają się one z ludźmi. Przy zwierzęcym świerzbie konieczne jest gruntowne pranie tkanin i poduszek znajdujących się w legowiskach. Do dezynfekcji powierzchni, z którymi chory pies albo kot miał styczność, warto użyć nowoczesnego środka biobójczego. Preparaty dostępne na rynku są bardzo skuteczne, a jednocześnie - bezpieczne dla ludzi i zwierząt. Warto też przeprowadzić tzw. zamgławianie, czyli procedurę polegającą na rozpyleniu aerozolu środka dezynfekującego. Unoszący się w powietrzu preparat dociera również do trudno dostępnych miejsc, co zwiększa skuteczność.