Zagrożenia w gabinecie stomatologicznym

W publikacjach zamieszczanych na naszym blogu skupiamy się przede wszystkim na bezpieczeństwie sanitarnym, wskazując potencjalne ryzyka zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi oraz sposoby minimalizacji tych zagrożeń. Ale to nie jedyne niebezpieczeństwo. Już pobieżna analiza procedur wykonywanych w zwykłym, niewielkim gabinecie stomatologicznym potwierdza, że potencjalnie groźne są nie tylko drobnoustroje, ale również preparaty używane przez lekarzy i personel. Na szczęście, i w tym przypadku nie brakuje metod skutecznej ochrony.

Spis treści:

1. 1. Ryzyko zakażenia drobnoustrojami w gabinecie stomatologicznym
   2. Inne czynniki niebezpieczne w gabinecie stomatologicznym
   3. Jak zapewnić bezpieczeństwo sanitarne, a jak ochronić się przed szkodliwym działaniem chemii?
   4. Przykładowe produkty ochronne przydatne w gabinecie dentystycznym

Ryzyko zakażenia drobnoustrojami w gabinecie stomatologicznym

Do zakażenia wirusami, bakteriami i grzybami może dojść na różne sposoby. Najbardziej oczywiste (a przy tym najwyżej klasyfikowane w skali ryzyka) jest niebezpieczeństwo przedostania się drobnoustrojów chorobotwórczych do organizmu przy naruszeniu tkanki. Zabiegi stomatologiczne często wiążą się z koniecznością wykonania nakłuć, cięć, bądź zerwania tkanki. Do skaleczeń może też dojść „przy okazji” – choćby podczas opracowywania ubytków, zdejmowania kamienia nazębnego czy szlifowania/polerowania.

Potencjalnie niebezpieczne (choć już w mniejszym zakresie) mogą być narzędzia stomatologiczne, które choć nie są ostre i nie służą do naruszania tkanki, mają kontakt z błonami śluzowymi – również podatnymi na zakażenie. Na kolejnych miejscach w tym rankingu znajduje się wyposażenie, z którym zarówno pacjenci, jak i personel gabinetu, mają stały kontakt. Przede wszystkim unit stomatologiczny, czyli miejsce wykonywania zabiegu, ale i inne powierzchnie znajdujące się w gabinecie.

Należy pamiętać, że wiele procedur stomatologicznych wiąże się z koniecznością mechanicznego obrabiania materiału biologicznego (zębów pacjenta), a to wiąże się z powstawaniem aerozolu, który nie działa nie tylko bezpośrednio, ale również osadza się (wraz z drobnoustrojami) na powierzchniach w gabinecie.

Inne czynniki niebezpieczne w gabinecie stomatologicznym

Skupiając się na zagrożeniach mikrobiologicznych, zapominamy niekiedy o szkodliwości substancji chemicznych, powszechnie stosowanych w gabinetach. Oczywiście profesjonalne produkty przeznaczone do używania w placówkach medycznych opracowuje się tak, by dobierać bezpieczne stężenie czynnika aktywnego lub stosować opakowania minimalizujące ryzyko przypadkowego rozprysku substancji, ale zagrożenia nie sposób całkowicie uniknąć.

Środki chemiczne często są toksyczne, czyli mogą powodować silne zatrucia po połknięciu. Mogą też być zagrożeniem dla skóry, a szczególnie – skóry regularnie mytej i poddawanej dezynfekcji (co jest korzystne z racji zabezpieczenia przed skażeniem mikrobiologicznym, ale jednocześnie niszczy naturalną warstwę ochronną). Preparaty mogą wywoływać podrażnienia, a w niektórych przypadkach skutkować silnymi reakcjami alergicznymi.

Bardzo niebezpieczne są również zasady stosowane przez stomatologów podczas leczenia kanałowego (w endodoncji, do oczyszczania i dezynfekcji kanałów zębowych, używa się podchlorynu sodu oraz wodorotlenku wapnia), kwas fosforowy stosowany podczas prac protetycznych, a także związki chemiczne służące do wybielania zębów. Wymienione substancje są poważnym zagrożeniem dla oczu – w skrajnych przypadkach uszkodzenia są natychmiastowe, a co gorsza – nieodwracalne.

Jak zapewnić bezpieczeństwo sanitarne, a jak ochronić się przed szkodliwym działaniem chemii?

Dwie, wspomniane wyżej kategorie zagrożeń, wymagają nieco innej profilaktyki. Ryzyko zakażenia wirusami, bakteriami i grzybami radykalnie zmniejsza się stosując dezynfekcję i sterylizację. Zakres niezbędnych procedur wynika oczywiście z poziomu zagrożenia. I tak narzędzia stomatologiczne muszą być sterylizowane (lub, w przypadku narzędzi i materiałów jednorazowych jałowe fabrycznie), najwrażliwsze elementy unitu stomatologicznego należy dezynfekować po każdej wizycie pacjenta, a pozostałe powierzchnie w gabinecie wymagają regularnej dezynfekcji.

W przypadku agresywnych substancji chemicznych kluczem do bezpieczeństwa w gabinecie będzie odpowiednie oznaczenie opakowań, utrzymanie porządku i zachowanie procedur, a podczas używania korzystanie ze środków ochrony osobistej, co pozwala zabezpieczyć oczy, usta i ręce przed wpływem drażniących lub/i toksycznych substancji.

Przykładowe produkty ochronne przydatne w gabinecie dentystycznym

Dla uzyskania dobrych efektów przy bieżących zabiegach dezynfekcyjnych warto zamówić dobry, profesjonalny preparat biobójczy. Przykładem jest Lysonox Ultrashield – wydajny produkt o potwierdzonym działaniu bakteriobójczym, grzybobójczym, wirusobójczym i sporobójczym, a przy tym wygodny w użyciu i uniwersalny. Z pewnością doskonale sprawdzi się w każdym gabinecie dentystycznym.

Jeżeli chodzi o drugą kategorię zagrożeń: skuteczną ochroną dróg oddechowych (ograniczającą zarówno wdychanie szkodliwego pyłu i oparów, jak i skażonego biologicznie aerozolu) są jednorazowe maseczki chirurgiczne, a skórę rąk skutecznie zabezpieczy, zarówno przed chemią, jak i drobnoustrojami, rękawiczki nitrylowe (sklep Sterim szczególnie poleca markę Nitrylex). Uzupełnieniem zestawu będą okulary lub przyłbica ochronna – pozwalające uniknąć przypadkowego dostania się szkodliwych substancji do oczu.