Jak dbać o spluwaczki i systemy ssące w gabinecie stomatologicznym

Unit stomatologiczny to sprzęt, bez którego nie może działać żaden współczesny gabinet stomatologiczny. Jest połączeniem zaawansowanych urządzeń sterujących instrumentami, instalacji dostarczających wodę i sprężone powietrze, aparatury odsysającej, systemu wydajnego oświetlenia i sterowanego wielopłaszczyznowo fotela dentystycznego. Wszystko to sprawia, że unit stomatologiczny wymaga szczególnej troski. Chodzi zarówno o regularne serwisowanie, jak i bieżącą pielęgnację. 

Spis treści:

1. 1. Unit stomatologiczny – ogólne wskazówki dotyczące pielęgnacji
   2. Dezynfekcja unitu stomatologicznego
   3. Czyszczenie i dezynfekcja systemu ssącego i spluwaczki

Unit stomatologiczny – ogólne wskazówki dotyczące pielęgnacji

Aparatura eksploatowana w miejscach szczególnie wrażliwych jeżeli chodzi o bezpieczeństwo sanitarne, musi charakteryzować się specjalną konstrukcją. Projektanci minimalizują ilość zagłębień i trudno dostępnych miejsc, kłopotliwych podczas czyszczenia i zabiegów dezynfekcyjnych.

Od sprzętu medycznego wymaga się wytrzymałości umożliwiającej intensywną eksploatację, odporności na wodę i środki chemiczne, ogólnej trwałość i długowieczności. Natomiast dla utrzymania unitu stomatologicznego w pełnej sprawności, a przede wszystkim – dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentom i personelowi, konieczne jest regularne czyszczenie i dezynfekcja.

Podstawową i niezbędną czynnością jest bieżące usuwanie zabrudzeń powstających podczas wykonywania kolejnych zabiegów. Szczególnie wrażliwe są elementy unitu dotykane przez lekarza i pacjenta bądź znajdujące się w bezpośredniej bliskości pola operacyjnego.

Innym zagadnieniem jest dbałość o czystość instalacji dostarczających wodę i odsysających ślinę, a także odprowadzających ciecze ze spluwaczki. Oczywiście od elementów krytycznych – mających bezpośredni kontakt z tkankami pacjenta, wymaga się pełnej sterylności, co uzyskuje się poprzez stosowanie jednorazowych wyrobów medycznych lub poprzez sterylizację elementów wielokrotnego użytku. 

Dezynfekcja unitu stomatologicznego

Wróćmy jednak do podstawowych zabiegów dezynfekcyjnych. Stosowanie aktywnego środka biobójczego, w celu radykalnej redukcji ilości drobnoustrojów, jest logicznym uzupełnieniem procedury czyszczenia elementów narażonych na zabrudzenie podczas wykonywania zabiegu. Po usunięciu resztek nieorganicznych (np. drobin materiałów stosowanych na wypełnienia albo leków) oraz organicznych (np. resztek tkanki zębowej, śliny, krwi) za pomocą detergentu,  powierzchnie należy zdezynfekować. Dezynfekcja unitu stomatologicznego powinna być przeprowadzana zgodnie z zaleceniami producenta preparatu, ze zwróceniem uwagi na sposób nanoszenia i ilość, a także czas ekspozycji.

Ponieważ niektóre elementy unitu mogą być wykonane z tworzyw mniej odpornych na działanie agresywnej chemii (guma, szkło syntetyczne, powłoki malarskie na niektórych częściach urządzenia), do dezynfekcji należy stosować profesjonalny preparat opracowany z myślą o sprzęcie medycznym. Przykładem jest preparat do dezynfekcji i mycia powierzchni Lysonox ULTRASHIELD. Jak sama nazwa wskazuje – to środek o dwóch funkcjach, myjąco-dezynfekujący, co pozwala uprościć i przyspieszyć proces doprowadzania unitu do ponownej gotowości. Jeśli wolisz korzystać z chusteczek do dezynfekcji polecamy sporobójcze chusteczki do powierzchni Detro San HP Wipes.

Czyszczenie i dezynfekcja systemu ssącego i spluwaczki

O ile czyszczenie i dezynfekcja fotela, konsoli, lampy czy innych zewnętrznych części unitu stomatologicznego nie różni się od podobnych zabiegów wykonywanych przy innym specjalistycznym sprzęcie medycznym, to system ssący unitu stomatologicznego wymaga specjalnego traktowania. Cała instalacja odprowadzająca, która „rozpoczyna się” od jednorazowej końcówki umieszczonej przez lekarza w jamie ustnej pacjenta, narażona jest na skażenie bakteriami i wirusami, stąd konieczność regularnego przepłukiwania. Zastosowanie specjalnego środka unieszkodliwia większość potencjalnie groźnych drobnoustrojów, zapobiega też powstawaniu biofilmu negatywnie wpływającego na drożność układu i zwiększającego podatność na kolejne skażenia. Dezynfekcja systemu ssącego zalecana jest co najmniej raz dziennie, po zakończeniu pracy, a także w sytuacji gdy podczas zabiegu odciągana jest większa ilość krwi.

Ważne jest również regularne czyszczenie i dezynfekcja spluwaczki. Tutaj też mamy do czynienia z wydzielinami (ślina, krew) i resztkami tkanek w których mogą znajdować się bakterie i wirusy, a dodatkowo – z pozostałościami leków i materiałów dentystycznych.

Oba systemy (układ ssący i spluwaczka) warto czyścić i dezynfekować przeznaczonymi do tego preparatami, na przykład płynem do dezynfekcji systemów ssących PrimaDent CleanJet. To koncentrat, z którego przygotowuje się 2-procentowy, uniwersalny roztwór do dekontaminacji instalacji w unitach różnych producentów. PrimaDent CleanJet ma szerokie spektrum działania grzybobójczego, bakteriobójczego i wirusobójczego  (unieszkodliwia również wirusy HIV i HBV), a przy tym nie zawiera aldehydu, jest więc całkowicie bezpieczny dla użytkowników i urządzeń. Użycie płynu jest łatwe – wystarczy sporządzić roztwór i wlać go do systemu ssącego oraz spluwaczki, a po pewnym czasie instalację przepłukać czystą wodą.

Dbając o utrzymanie unitu stomatologicznego w pełnej sprawności, nie można zapominać również o takich czynnościach jak oczyszczanie filtrów ssaka, ślinociągu oraz spluwaczki, wymianie filtra wody i kontroli automatycznego systemu dezynfekcji wody czy oczyszczaniu separatora amalgamatu (jeżeli sprzęt jest wyposażony w taki funkcje). Należy przy tym bezwzględnie stosować się do zaleceń producenta unitu, a w razie potrzeby – korzystać z pomocy wyspecjalizowanego serwisu.