W Polsce oficjalnie zarejestrowano ponad 3200 domów pomocy społecznej, ośrodków opiekuńczych, noclegowni, domów dla bezdomnych i podobnych placówek. Tak wynika z danych opublikowanych jesienią 2022 roku w raporcie Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Choć wspomniane obiekty różnią specyfiką grupy podopiecznych, a także poziomem ryzyka sanitarnego, w każdym z nich bardzo istotne jest bezpieczeństwo sanitarne. Jest ono zresztą weryfikowane podczas kontroli Sanepidu. Oceniane są wtedy stan higieniczny, stan sanitarno-higieniczny, postępowanie z odpadami (w tym odpadami medyczynymi), postępowanie z bielizną czy przestrzeganie zakazu palenia tytoniu.
Spis treści
Dlaczego tak ważne jest utrzymanie wysokich standardów higienicznych w domach opieki, ośrodkach opiekuńczych i DPS-ach? Powodów jest co najmniej kilka, ale dwa najważniejsze to: duża wrażliwość na potencjalne zachorowanie osób korzystających z pomocy takich placówkach (osoby starsze, z osłabioną odpornością lub przewlekle chore, niepełnosprawne) oraz wysokie ryzyko pojawienia się potencjalnego zakażenia w związku z pochodzeniem osób objętych opieką (często są to ludzie żyjący w złych warunkach sanitarnych oraz bezdomni).
Jedną z funkcji takich placówek jest również – oprócz zapewnienia podopiecznym noclegu i wyżywienia, udzielanie świadczeń zdrowotnych: badań lekarskich, drobnych zabiegów, wykonywania opatrunków itp., co dodatkowo niesie konieczność wdrożenia i utrzymania standardów typowych dla placówki medycznej.
Placówki takie mogą specjalizować się z opiece nad osobami starszymi, obłożnie chorymi i/lub niepełnosprawnymi, istnieją też ośrodki zapewniające schronienie osobom, które z różnych powodów znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, np. kobietom w ciąży, matkom z małymi dziećmi, ofiarom klęsk żywiołowych, uchodźcom.
W większości przypadków pensjonariusze domów opieki to osoby o obniżonej odporności, wrażliwe na infekcje. Dlatego tak ważna jest regularna dezynfekcja w całym obiekcie – ze szczególnym uwzględnieniem miejsc wspólnych (jadalnie, świetlice, pokoje spotkań) oraz przedmiotów do użytku osobistego.
Zapewnienie odpowiedniej częstotliwości oraz efektywności zabiegów dezynfekcyjnych jest dużym wyzwaniem, głównie z racji skali tych działań oraz stałej obecności ludzi. W wielu przypadkach niezbędne staje się wykorzystanie nowoczesnych metod, między innymi zamgławiania czy dezynfekcji za pomocą wysokowydajnych dekontaminatorów elektrostatycznych. Oczywiście standardem powinna być powszechna dostępność środków do dezynfekcji rąk.
Jeszcze trudniejsze jest utrzymanie satysfakcjonującego stanu sanitarnego w noclegowniach i schroniskach dla bezdomnych. Osoby tam trafiające często cierpią na chroniczne, poważne dolegliwości, a konsekwencje zdrowotne wcześniejszego funkcjonowania w skrajnie niesprzyjających warunkach są bardzo poważne.
W dodatku istnieje bardzo duże ryzyko pojawienia się – za sprawą przybywających osób – nowych, groźnych czynników chorobotwórczych. Powszechne są schorzenia dermatologiczne o różnym nasileniu, wielu podopiecznych ma niezagojone rany. Bakterie, wirusy, grzyby znajdują się nie tylko na ciele, ale również na odzieży oraz przedmiotach będących własnością osoby pojawiającej się w noclegowni. Nierzadko nie ma możliwości przeprowadzenia ich skutecznej dezynfekcji, wtedy jedynym rozwiązaniem jest utylizacja.
W porównaniu do warunków panujących w domach opieki, zarządzający noclegowniami i schroniskami dla bezdomnych muszą dodatkowo brać pod uwagę bardzo zły stan higieny u podopiecznych oraz ryzyko zakażenia za pośrednictwem przedmiotów osobistych. Konieczne są więc dodatkowe mycie i odkażanie, pranie i dezynfekcja odzieży. Częstsze powinny być również zabiegi zamgławiania, gwarantujące wyższą skuteczność w porównaniu do standardowego przecierania powierzchni preparatem dezynfekcyjnym.
Do dezynfekcji mechanicznej wykorzystywane są profesjonalne dekontaminatory, wytwarzające naładowany elektrostatycznie aerozol, osadzający się na powierzchniach płaskich i przedmiotach znajdujących się w pomieszczeniu. W obiektach, w których stale przebywają ludzie, wskazane jest użycie nowoczesnego preparatu o silnych właściwościach biobójczych, a jednocześnie bezzapachowego, niedrażniącego i obojętnego dla powierzchni wykonanych z różnych materiałów.
Przykładem takiego środka jest preparat do mycia i dezynfekcji Sensifomil do bezpośredniego przecierania powierzchni lub wygodne chusteczki do dezynfekcji powierzchni Cleanisept Wipes FORTE MAXI o szerokim spektrum działania.
Należy pamiętać o dostosowaniu metody mycia i dezynfekcji do charakteru pomieszczenia. Wspomniane wyżej metody doskonale sprawdzą się w przypadku sypialni, jadalni, pokojów dziennych, toalet, kuchni i stołówek, natomiast w gabinetach zabiegowych wskazane będzie zastosowanie bardziej zaawansowanych metod, np. odkażanie nadtlenkiem wodoru przeznaczonymi do tego urządzeniami (H2O2).