Pojęcie dekontaminacji zdobyło dużą popularność również poza grupą profesjonalistów zajmujących się ratowaniem zdrowia i życia. Procedury usuwania i neutralizacji szkodliwych zanieczyszczeń, zarówno widocznych, jak i mikroskopijnych, upowszechniły się również w branży kosmetycznej, fryzjerstwie, w gastronomii, sklepach, biurach czy placówkach edukacyjnych. Można powiedzieć, że dekontaminacja i dezynfekcja stały się standardem w przestrzeni publicznej. Świadomość sanitarna rośnie, a wraz z nią rośnie umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami i preparatami.
Spis treści
1. Rodzaje dekontaminacji
2. W pierwszej kolejności - oczyszczenie
3. Dobre przygotowanie do kolejnego procesu
4. Dwa w jednym, czyli podwójna skuteczność dekontaminacji wstępnej
5. Dekontaminacja poprzez zamgławianie
Specjaliści opracowujący procedury na wypadek działań ratowniczych wyróżniają dwa etapy: dekontaminację wstępną oraz dekontaminację właściwą (inaczej: ostateczną, końcową, całkowitą). Trudno porównywać eksplozję cysterny pełnej chemikaliów z typowym, codziennym brudem w salonie kosmetycznym, ale możemy przyjąć, że w obu wypadkach konieczne są oba etapy.
Dekontaminacja wstępna to usunięcie widocznych zanieczyszczeń, osadzających się na powierzchniach ścian i podłóg, na różnego rodzaju przedmiotach, na odzieży oraz skórze ludzi przebywających w skażonym miejscu. W codziennej praktyce wspomnianego gabinetu kosmetycznego tymi zanieczyszczeniami mogą być resztki preparatów pielęgnacyjnych, włosy i inne fragmenty tkanek, wydzieliny czy kawałki żywności. Oczywiście, podczas akcji ratowniczych tych potencjalnie szkodliwych substancji jest zwykle o wiele więcej, a ich usunięcie jest trudniejsze.
Podstawowym celem dekontaminacji wstępnej jest ograniczenie rozprzestrzeniania się potencjalnie szkodliwych substancji i ochrona przed nimi ludzi. W realiach akcji gaśniczej będzie to na przykład dokładne opłukanie strażackiego ubrania z toksycznego pyłu osiadającego podczas pożaru. W przypadku skażenia chemicznego może to być zmycie groźnego środka ze skóry osoby poszkodowanej.
Celem dekontaminacji wstępnej w miejscach, w których nie występuje takie bezpośrednie zagrożenie jest odsłonięcie miejsc, które w kolejnym etapie będą poddane dekontaminacji właściwej, czyli dezynfekcji.
Aktywne preparaty unieszkodliwiające bakterie, wirusy i grzyby muszą dotrzeć do wszystkich miejsc.
Już przy dekontaminacji wstępnej wskazane jest zastosowanie specjalnego preparatu myjąco-dezynfekującego. Pozwala to na skrócenie, a przede wszystkim zmniejszenie potencjalnego zagrożenia. Podczas tego samego zabiegu usuwany jest brud, a czyszczona powierzchnia poddawana jest dezynfekcji.
Przykładem środków działających dwutorowo może być preparat czyszcząco-dezynfekujący Sensifomil. Środek te są całkowicie bezpieczny dla ludzi, a także neutralne dla metali, tworzyw sztucznych i materiałów naturalnych. Może być z powodzeniem stosowany na oddziałach pediatrycznych i noworodkowych.
W większości zastosowań pozamedycznych dekontaminacja ręczna lub mechaniczna za pomocą takiego preparatu będzie wystarczająca.
W przypadkach bardziej wymagających, na przykład w gabinetach lekarskich czy stomatologicznych, uzupełnieniem wspomnianego czyszczenia-dezynfekcji może być rozpylanie aktywnego aerozolu, dokładnie wypełniającego całe pomieszczenie. Mgła, składająca się z mikronowych cząsteczek preparatu, działa również w trudno dostępnych, zagłębionych miejscach, efektywnie zwalczając groźne drobnoustroje.
W procedurach dekontaminacji, zarówno wstępnej, jak i właściwej, najważniejsze są regularność, dobór metody i odpowiednie jej stosowanie. Użycie wysokiej jakości preparatów i urządzeń nie tylko ułatwia przeprowadzenie procedury, ale zapewnia wysokie bezpieczeństwo użytkownikom.